کاغذ سازی
ایرانیان از دیرباز برای نوشن از کاغذ پوستی و پوست جانوران استفاده می کرده اند. گویا واژه ی پارچمنت (پارشمن) از واژه ای که به معنی چرم پارتی است ، گرفته شده است. به کارگیری کاغذ پوستی حتی پیش از دوره هخامنشیان معمول بوده است. داریوش بزرگ در سنگ نوشته ها از کاربرد کاغذ پوستی (چرم) نام برده است.
صنعت کاغذ سازی در چین ابداع شد. در سال 105 میلادی یکی از صاحب منصبان چینی به نام سی لون برای نخستین بار در خانه خود کاغذ را به صورت ورقی نازک و صاف برای نوشتن ساخت. این اکتشاف با آنکه نامش از پاپیروس گرفته شده است شباهتی به آن نداشت. صنعت کاغذ سازی به زودی به بیرون از مرزهای چین نیز راه یافت. مسیحیان نسطوری در ترکستان از شروع سده ی سوم میلادی ، انجیل را روی کاغذ می نوشتند.
به علت روابط زیادی که ایرانیان دوره اشکانی با چینی ها داشته اند به نظر می رسد که رواج کاغذ از چین به ایران از دوره اشکانیان آغاز شده باشد. مانویان دوره ی ساسانی برای گسترش دین و باورهای خود از نوشته ها و نقاشی های بسیاری بهره می برده و به کتاب نویسی و صحافی علاقه داشتند. احتمال می رود که پیروان مانی در پدید آوردن صنعت کاغذ سازی در ایران و صحافی کتاب ها نقش عمده ای را دارا بوده باشند.
وقتی که شهر سمرقند در سده ی 753 میلادی به دست مسلمانان افتاد ، چند صنعت کار چینی که سال پیش از آن برای برقرار کردن صنعت کاغذ به آنجا آمده بودند به اسارت افتادند. به کمک آنها بود که صنعت کاغذ به دنیای اسلام راه یافت و در سال 793 میلادی یک کارخانه کاغذ سازی در بغداد بنیان گذاشته شد.
صنعت دیگری که وابسته به کاغذ سازی بود و از ایران آغاز شد ، صحافی بود که به صورت هنری درآمد و کتب بسیاری با جلدهای چرمین و به صورت زرکوب صحافی شدند. این هنر به تدریج به دنیای عرب نیز راه یافت. گونه ای صحافی که در آن بخشی از جلد چرمین روی جلد دیگر قرار می گیرد و نیز صفحه ای مرمرین که در انتهای کتاب ها قرار داده می شود از اختراع مسلمانان است.
در حدود سال 1000 میلادی کاغذهایی با اندازه های استاندارد شده در شرق تولید می شد. پول کاغذی (اسکناس) در سال 1524 میلادی برای نخستین بار در شهر تبریز تولید شد و تولید آن در سده ی یازدهم و دوازدهم میلادی در سواحل شمال آفریقا و سپس در سیسیل و اسپانیا رواج یافت. از شهرهای اسپانیا پول کاغذی به تدریج در سده ی سیزدهم به اروپا راه یافت و کم کم جای پارچمنت را گرفت. پارچمنت پیش از پول کاغذی برای داد و ستد در اروپا به کار می رفت و چون گران بود ، صفحه ای نوشته شده را پاک کرده و دوباره روی آن می نوشتند.
پاپیروس که پیش از کاغذ برای نوشتن به کار می رفت عملا در سده ی هشتم میلادی دیگر مورد استفاده قرار نگرفت و حتی از سده ی چهارم میلادی از آن بیشتر برای ساختن طناب استفاده می کردند. به کارگیری پارچمنت یکی از عوامل زوال پاپیروس در آن دوران به شمار می رود.